आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा नेपालको अर्थतन्त्रमा उल्लेख्य सुधार, जीडीपी ६१ खर्ब नाघ्ने अनुमान
- BFIS News
- 2025 May Fri 18:06

काठमाडौं, वैशाख १९। राष्ट्रिय तथ्यांक कार्यालयले बुधबार सार्वजनिक गरेको प्रारम्भिक विवरणअनुसार आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा नेपालको अर्थतन्त्रमा अघिल्लो वर्षको तुलनामा उल्लेखनीय सुधार देखिएको छ।
उपभोक्ता मूल्यमा गणना गरिएको सकल घरेलु उत्पाद (जीडीपी) यस वर्ष ६१ खर्ब ७ अर्ब रुपैयाँ पुग्ने अनुमान गरिएको छ।
समीक्षित तथ्यांकअनुसार २०८०/८१ को जीडीपी ५७ खर्ब ९ अर्ब रुपैयाँ रहेको छ भने २०७९/८० मा यो रकम ५३ खर्ब ६७ अर्ब रुपैयाँ थियो। यी जीडीपी तथ्यांकहरू आधार मूल्य र उपभोक्ता मूल्य दुवैमा प्रस्तुत गरिएको हो भने बजार मूल्यको आधारमा गणना गरिएको हो।
राष्ट्रिय तथ्यांक कार्यालयका प्रमुख तथ्यांकविद् मधुसूदन बर्लाकोटीका अनुसार आर्थिक सूचकहरू सकारात्मक संकेत देखाइरहेका छन्। "अघिल्ला वर्षहरूमा घट्दो दरमा रहेको आर्थिक वृद्धिदर यस वर्ष विभिन्न क्षेत्रमा सुधार भएको देखिन्छ," उनले बताए। "कृषि क्षेत्र केही कमजोर भए पनि गैर-कृषि क्षेत्रले राम्रो वृद्धि देखाएको छ।"
प्रारम्भिक अनुमानअनुसार २०८१/८२ मा आधार मूल्यमा आर्थिक वृद्धिदर ३.९९ प्रतिशत र उपभोक्ता मूल्यमा ४.६१ प्रतिशत रहनेछ। यो दर २०८०/८१ मा क्रमशः ३.३६ प्रतिशत र ३.६७ प्रतिशत तथा २०७९/८० मा २.२९ प्रतिशत र १.९८ प्रतिशत रहेको थियो।
यी दरहरू वास्तविक आर्थिक वृद्धिको सही मापनका लागि २०६७/६८ को स्थिर मूल्यमा आधारित छन्।
व्यापक औद्योगिक वर्गीकरणअनुसार २०८१/८२ मा गैर-कृषि क्षेत्रको वृद्धिदर ४.२८ प्रतिशत रहने अनुमान गरिएको छ भने कृषि क्षेत्रको वृद्धि ३.२८ प्रतिशतमा सीमित हुने देखिएको छ। अघिल्लो वर्ष कृषि र गैर-कृषि क्षेत्रमा क्रमशः ३.३५ प्रतिशत र ३.३६ प्रतिशत वृद्धि भएको थियो।
अन्तर्राष्ट्रिय औद्योगिक वर्गीकरण (ISIC) को चौथो संस्करणअनुसार वर्गीकृत २१ मुख्य आर्थिक क्रियाकलापमध्ये थोक तथा खुद्रा व्यापार क्षेत्रले १४.५५ प्रतिशत योगदान दिँदै जीडीपीमा सबैभन्दा ठूलो हिस्सा ओगट्नेछ। विद्युत तथा ग्यास क्षेत्रले १३.८२ प्रतिशत वृद्धिदरसहित सबैभन्दा तीव्र मूल्य अभिवृद्धि गर्ने देखिएको छ, त्यसपछि यातायात तथा भण्डारण क्षेत्र ९.४५ प्रतिशतले वृद्धि हुने अपेक्षा गरिएको छ।
बढ्दो जलविद्युत् उत्पादन र ऊर्जा खपतका कारण विद्युत तथा ग्यास क्षेत्रले जीडीपीमा १.७३ प्रतिशत योगदान दिने अनुमान छ। अर्कोतर्फ, शिक्षा (१.९८ प्रतिशत) र खानी तथा उत्खनन (१.९९ प्रतिशत) क्षेत्रहरूमा सबैभन्दा कम वृद्धिदर रहने देखिएको छ।
कृषि, वन तथा मत्स्य क्षेत्रले जीडीपीमा २५.१६ प्रतिशत योगदान दिनेछ भने व्यापार क्षेत्रले १४.५५ प्रतिशत हिस्सा ओगट्नेछ। जल आपूर्ति, फोहर व्यवस्थापन तथा सरसफाइ (०.४२ प्रतिशत) र खानी तथा उत्खनन (०.४६ प्रतिशत) क्षेत्रहरूमा सबैभन्दा कम योगदान रहने अनुमान गरिएको छ।
२०८१/८२ मा आधार मूल्यमा कूल उत्पादन ९२ खर्ब ४६ अर्ब ५५ करोड रुपैयाँ पुग्ने अनुमान छ, जुन २०८०/८१ को समीक्षित ८७ खर्ब ८० अर्ब ७७ करोड रुपैयाँभन्दा बढी हो।
हालको आर्थिक वर्षमा कूल राष्ट्रिय बचत जीडीपीको ३६.२४ प्रतिशत रहने अनुमान गरिएको छ, जुन अघिल्लो वर्ष ३५.३९ प्रतिशत र २०७९/८० मा ३३.९१ प्रतिशत थियो।
रेमिट्यान्सको योगदान २०८१/८२ मा जीडीपीको २५.८९ प्रतिशत रहने देखिएको छ, जुन अघिल्लो वर्ष २५.३२ प्रतिशत र २०७९/८० मा २३.१२ प्रतिशत थियो।
प्रतिव्यक्ति सकल राष्ट्रिय आम्दानी (GNI) यस वर्ष अमेरिकी डलर १,५१७ पुग्ने अनुमान गरिएको छ, जुन अघिल्लो वर्ष डलर १,४६७ र २०७९/८० मा डलर १,४१० थियो। त्यस्तै, प्रतिव्यक्ति जीडीपी २०८१/८२ मा डलर १,४९६ रहने अनुमान छ।
हालैका वर्षहरूमा चुनौतीहरूसँग जुध्दै आएको नेपालको अर्थतन्त्र बिस्तारै स्थायित्व र पुनःउत्थानतर्फ उन्मुख भएको देखिएको छ, जसमा गैर-कृषि क्षेत्रको सुधार, उर्जा उत्पादनमा बृद्धि र रेमिट्यान्सको निरन्तर प्रवाह मुख्य आधार बनेका छन्।
प्रतिक्रिया