नेपाली शेयर बजारमा कसरी कमाउने पैसा? सहि रणनीति र निर्णयको खेल: अपनाउनु यि ८ उपाय

काठमाडौं। धेरै लामो समयको उतारचढाव र राजनीतिक अन्योलता पछि तल्लो विन्दुमा झरेको शेयर बजार माथि उठ्ने तरखरमा छ। लगानीकर्ताहरु जहिले पनि बजार बढेको समयमा मात्रै हौसिन्छन् तर अहिलेको जस्तो तल्लो विन्दुमा रहेको शेयर बजारमा लगानी गर्न डराउछन्। जवकी अवकी केहि समयमा राजीतिक अन्योलता क्रमिक रुपमा समाधान हुँदै जानेछ।

अवको समय जति जति राजनीतिक अन्योलता चिरिदै जान्छ शेयर बजारले पनि गति लिदै जान्छ। त्यसैले लगानीकर्ताका लागि सबैभन्दा सुनौलो मौका आउदैछ। यसका लागि केवल सहि निर्णय र रणनीति आवश्यक पर्छ। यो समय डुबेको शेयरम एभरेजिङ गर्नेदेखि लिएर आफु सँग भएको बचतलाई क्रमिक रुपमा थोरै थोरै गरेर लगानी गर्ने समय हो।

धेरै लगानीकर्ताहरु ‘सामान्य लगानीबाट कसरी राम्रो आम्दानी गर्न सकिन्छ?’ भन्ने खोजीमा हुन्छन्। तर शेयर बजार कुनै जादू होइन। यो ज्ञान, धैर्य र सही रणनीतिक खेल हो। यही कारण, आज हामी शेयर बजारबाट सुरक्षित र स्मार्ट तरिकाले पैसा कसरी कमाउने भन्ने विषयमा प्रमुख रणनीति र विशेषज्ञहरूले सुझाएका सरल उपायहरू प्रस्तुत गर्दैछौँ।

१. बजार बुझ्नु नै पहिलो सफलता

शेयर बजारमा प्रवेश गर्नु अघि धेरै भन्दा धेरै ज्ञान हासिल गर्नु पर्छ। बजारको ट्रेन्ड, कम्पनीहरूको वित्तीय रिपोर्ट, विश्लेषकहरूको अध्ययन, आर्थिक समाचार यी सबै बुझ्न सके भोलि हुने सम्भावित जोखिम र अवसर दुवै पहिल्यै थाहा पाउन सकिन्छ। डिम्याट खाता, टिएमएस खाता, सेबोनका नियम, विविधता र जोखिम व्यवस्थापन यी आधारभूत कुरामा पकड अनिवार्य छ।

२. योजनाविहीन लगानी जोखिमपूर्ण

लगानी गर्नुअघि लगानीकर्ताले स्पष्ट योजना बनाउनुपर्छ। जसमा दीर्घकालिन र अल्पकालिन दुबै योजना हुनु पर्छ। शेयर बजारमा सानातिना उतारचढावबाट फाइदा लिन अल्पकालिन योजना बनाउनु पर्छ भने बजारको बुलिस र वियरिस ट्रेण्डलाई ख्याल गर्दै दीर्घकालिन योजना आवश्यक छ।

 दीर्घकालीन योजनाले बजारको उतार–चढावमा नअड्कने, स्थिर र सुरक्षित आम्दानी दिन्छ भने अल्पकिन योजनामा ट्रेन्ड र समाचारमा आधारित भएर छिटो मुनाफा आर्जन गर्ने पर्दछ। तर अल्पकालिन योजनामा बढि जोखिम हुन्छ। यि दुबै योजना भनेका लगानीलाई विविधिकरण गर्ने तरिका हो। बजारमा आउने हरेक किसिमका अवसरलाई हात पार्न पनि लगानीकर्ता जुनसुकै अवस्थामा तयार भएर बस्नु पर्छ।

यसले गर्दा ब्लू–चिप कम्पनी, छिटो छिटो उतारचढाव हुने तथा सुधार हुने कम्पनी, धेरै लाभांश दिने कम्पनी छुट्ट्याउनु पर्छ। र यस्ता क्षेत्रका कम्पनीमा छुट्टा छुट्टै रणनीति बनाउनु पर्छ। जसले जुनसुकै समयमा फाइदा दिलाउछ र ठुलो नोक्सानीबाट पनि बच्न सकिन्छ। शेयर बजारमा सधै कमाइ मात्रै हुँदैन। त्यहि अनुसार ठुलो नोक्सानी पनि बेहोर्नु पर्छ त्यसैले कुन कम्पनीमा कारोबार गर्दा बचिन्छ र कुन कम्पनीमा लगानी गर्दा छिटो फाइदा हुन्छ भनेर विश्लेषण गर्नु पर्छ। सोहि अनुसार लगानीलाई विविधिकरण गर्नु पर्छ।

३. बजार विश्लेषण गर्ने क्षमताले खेल नै बदलिदिन्छ

शेयर बजारलाई विशेषगरी सैद्धान्तिक र प्राविधिक दुबै तरिकाबाट विश्लेषण गर्ने क्षमता राख्नु पर्छ। सैद्धान्तिक विश्लेषणबाट कम्पनीको कमाइ, व्यवस्थापन, बजार हिस्सा, भविष्यको सम्भावना यी आधारमा शेयरको वास्तविक मूल्य थाहा पाइन्छ।

प्राविधिक विश्लेषणबाट भने चार्ट, ट्रेन्ड, क्यान्डल–प्याटर्न, भोल्युम यी अध्ययन गरेर कुन समयमा किन्ने र कुन समयमा बिक्री गर्ने भन्ने कुराको निर्णय गर्न सकिन्छ।

४. स्मार्ट ट्रेडिङ: भावनालाई नियन्त्रण गर्ने कला

शेयर बजारमा धेरै लगानीकर्ता भावनामा बहकिदा डुब्ने गर्दछन्। कमाउदा सधै कमाइन्छ भन्ने मनोविज्ञान र गुमाउदा बजार अव कहिल्यै बढ्दैन भन्ने मनोविज्ञानले ठुलो प्रभाव पार्दछ। त्यसैले बढ्दा धेरै लोभ नगरी नाफा बुक गर्न सक्ने शाहस र घट्दा अव बजार बढ्छ भन्ने धर्यता राख्नु भने सक्नु पर्छ।

यस कारण भय र लोभबाट टाढा रहनुपर्छ। नोक्सानी रोक्न र स्टप–लस अनिवार्य गर्नु पर्छ। मुनाफा सुरक्षित गर्न प्रोफिट बुकको तार्गेट तय गर्नु पर्छ।

५. छोटो र लामो दुवै अवधिलाई सन्तुलनमा राख्नुहोस्

छिटो ट्रेडिङले तुरुन्त फाइदा दिन सक्छ तर ठूलो जोखिम पनि लिन्छ। लामो समयका लागि ब्लू–चिप स्टक, स्थिर कम्पनीका शेयरहरू सुरक्षित मानिन्छन्। 'सस्तोमा खरीद, महँगोमा बिक्री' यो नै पुरानो तर आज पनि सबैभन्दा शक्तिशाली रणनीति हो।

६. डिभिडेन्ड स्टक: नियमित आम्दानीको स्रोत

दोस्रो बजारम सूचिकृत कम्पनी मध्ये कुन कम्पनीले नियमित लाभांश दिन्छन् र कस्तो किसिमको लाभाश दिन्छन् भन्ने कुरा पत्ता लगाएर त्यस्ता शेयर खरिद गरेरा राख्नु पर्छ ताकी लाभांश मार्फत हुने आम्दानीबाट तरलता व्यवस्थापन गर्न सकियोस्। विशेष गरी नेपालको शेयर बजारमा नगद भन्दा बोनस शेयर दिने कम्पनीको मूल्य धेरै हुने गरेको छ। तर सधै बोनस शेयर दिने कम्पनीको शेयर मूल्य भने एउटा विन्दुमा पुगेपछि नराम्रो सँग गिर्न सक्छ। तर आकर्षक नगद लाभांश दिने कम्पनीको शेयर मूल्य धेरै माथि पुग्दैन तर नगद मात्रै दिने कम्पनीबाट क्यास फ्लो सँगै क्यापिटल गेन पनि भइरेको हुन्छ।

७. शेयर बजार सम्बन्धी समाचार र ट्रेन्ड पछ्याउनु अनिवार्य

आर्थिक निर्णय, बैंकिङ नीतिमा परिवर्तन, सरकारी घोषणा, राजनीतिक उतार–चढाव, अन्तर्राष्ट्रिय घटना लगायतका यस्ता सबै कुराले बजारलाई प्रभावित गर्छ। समय–समयमा बजारको चक्र बुझेर निर्णय लिनुपर्छ।

बजार अधिकतम बढेर माथिल्लो विन्दुमा पुगेको छ भने अरुले यति कमाए भन्दै छिर्दा ठुलो नोक्सानी बेहोर्नु पर्ने हुन्छ। त्यसैले बजार पेनिक भएको समयमा झिर्ने र बजारमा धेरै हाइ हाइ भएको बेलामा बाहिरिने रणनीति नै सबैभ्दा उत्तम हुन सक्छ।

८. स्वस्थ मनोवृत्ति नै दीर्घकालीन सफलताको आधार

धैर्य, नियमित समीक्षा, जोखिम नियन्त्रण—यी गुण भएका व्यक्तिहरू नै शेयर बजारमा सफल हुन्छन्। अवसर देखिँदा नछुटाउने तर अनावश्यक जोखिम नलिनु, यही हो ‘स्मार्ट इनभेष्टर’ को चिन्ह हो।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

सम्बन्धित समाचार

सेयर किन्नुअघि कसरी गर्ने रिसर्च ? यी हुन् महत्वपूर्ण ५ चरणहरु

खप्तड लघुवित्तले आईपीओ जारी गर्ने, बिक्री प्रबन्धकमा प्रभु क्यापिटल नियुक्त

बिल एकम्यानको रणनीति : सस्तो सेयर किनेर व्यवस्थापन आफ्नै हातमा लिने

तीन कम्पनीको सेयर मूल्य समायोजन

विद्युत खपत बढाउन प्राधिकरणले सुरु गर्यो अभियान

भ्याल्यू स्टक भनेको के हो, कसरी छान्ने यस्ता सेयर ?